Ngụy biện ad hominem (công kích cá nhân)

 Câu nói “Mày hãy bằng người ta đi rồi hãy nói” là một ví dụ điển hình của một loại ngụy biện trong triết học và logic, được gọi là ngụy biện công kích cá nhân (ad hominem), cụ thể hơn là ngụy biện phản bác bằng quyền uy cá nhân (ad hominem tu quoque) hoặc thậm chí là ngụy biện khước từ tư cách phát ngôn (fallacy of credentials/dismissal).

1. Ngụy biện ad hominem (công kích cá nhân) là gì?

Đây là một lỗi lập luận khi người ta không phản biện trực tiếp nội dung ý kiến của đối phương, mà lại tấn công vào người đưa ra ý kiến. Có nhiều biến thể, bao gồm:

  • Ad hominem tu quoque: "Mày cũng vậy thì lấy tư cách gì mà nói tao?"

  • Ad hominem abusive: "Mày ngu mà cũng đòi góp ý?"

  • Ad hominem circumstantial: "Mày nghèo mà đòi chê người giàu?"

Câu “mày hãy bằng người ta đi rồi hãy nói” hàm ý rằng người đưa ra ý kiến không đủ trình độ/học vấn/địa vị để bình luận, nên ý kiến đó không có giá trị. Đây là một sai lầm logic, vì đúng sai của lập luận không phụ thuộc vào người nói, mà phụ thuộc vào nội dung lập luận.

2. Các triết gia hoặc nhà logic học có nói đến không?

Có. Một số ví dụ:

  • Aristotle trong Sophistical Refutations đã chỉ ra nhiều loại ngụy biện, trong đó có ngụy biện liên quan đến người phát biểu thay vì lập luận.

  • John Locke cảnh báo về việc bác bỏ lập luận chỉ vì người đưa ra không “đủ tầm”.

  • Trong thế kỷ 20, Antony Flew, Irving Copi, Stephen Toulmin đều có phân tích rõ ràng về lỗi ngụy biện ad hominem trong các cuốn sách về tư duy phản biện và logic học.

3. Tại sao đây là vấn đề?

Vì nếu ta chỉ chấp nhận lắng nghe người “thành công hơn”, “cao hơn”, “nổi tiếng hơn” thì:

  • Xã hội mất đi sự đa chiều trong phản biện.

  • Những quan điểm đúng từ người “thấp hơn” sẽ bị gạt bỏ không lý do.

  • Sự phát triển tri thức, dân chủ trong thảo luận bị bóp méo.

Kết luận:

Câu nói “mày hãy bằng người ta đi rồi hãy nói” không có giá trị phản biện về mặt triết học hay logic, mà chỉ là một cách né tránh phản hồi, không chịu tranh luận thẳng vào vấn đề, và là ngụy biện ad hominem — vốn bị các triết gia và nhà tư duy phản biện bác bỏ từ rất lâu.

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Làm sao một người xuất thân từ chính hệ thống cấu kết lại trong sạch

 Câu hỏi này đụng đến một nghịch lý cốt lõi trong cải cách chống tham nhũng ở hệ thống như Trung Quốc (và cũng có thể áp dụng cho các hệ thống quyền lực phi tập trung khác): 🔁 Làm sao một người xuất thân từ chính hệ thống cấu kết lại có thể đứng trên nó để "làm sạch" và cải cách nó? Hay nói cách khác: Làm sao người ở đỉnh kim tự tháp cấu kết lại không bị chính mạng lưới ấy chi phối hoặc bắt buộc phải thỏa hiệp? Dưới đây là cách nhìn đa chiều để giải đáp: ✅ 1. Một người "sạch" có thể tồn tại nếu hội đủ 3 điều kiện đặc biệt: 🎯 a. Nắm quyền lực tuyệt đối – Có thể “đập bàn” mà không sợ bị lật lại. → Trường hợp Tập Cận Bình là điển hình: ông ta kiểm soát quân đội, an ninh nội bộ, truyền thông – và thay đổi luật để duy trì vị thế số 1 , tạo thế “bất khả xâm phạm”. 🛡️ b. Không phụ thuộc vào cấu trúc lợi ích bên dưới để duy trì quyền lực – Tức là không cần mạng lưới “đồng minh tham nhũng” để làm việc hoặc giữ ghế. 🔥 c. Có động lực cá nhân đặc biệt để phá v...
Đọc thêm

Cải cách quyền tài sản ở TQ & VN

  1. Bản chất không hoàn chỉnh của cải cách quyền tài sản: Hầu hết các cải cách chỉ tách quyền kiểm soát (sử dụng) khỏi quyền sở hữu , nhưng không làm rõ quyền sở hữu thực sự . Điều này dẫn đến một thị trường quyền tài sản không đầy đủ , dễ gây xung đột và mơ hồ pháp lý. ⚠️ 2. Tình trạng xung đột giữa “người sở hữu danh nghĩa” và “người kiểm soát thực tế”: Ở Trung Quốc, có sự xung đột giữa nhà nước (chủ sở hữu danh nghĩa) và các cá nhân hoặc tổ chức đang nắm quyền kiểm soát tài sản . Những người kiểm soát thường không bị ràng buộc quyền lợi với nhà nước , nên dễ dẫn đến lạm quyền, chiếm đoạt, mâu thuẫn lợi ích . 💥 3. Sự phức tạp của hệ thống tài sản trong nền kinh tế thị trường: Trong kinh tế thị trường, nếu quyền tài sản không xác định rõ ràng , thì không thể đảm bảo tính ổn định và minh bạch . Khi quyền sở hữu không được xác định chặt chẽ, hệ thống quản trị doanh nghiệp, thị trường vốn và các tổ chức tài chính sẽ hoạt động thiếu hiệu quả và dễ xảy ra...
Đọc thêm

Cấu kết tay ngoài, tay trong

  ✅ 1. Kiểu cấu kết này gồm hai bên: Tay ngoài : Nhà kinh doanh tư nhân. Tay trong : Nhóm quan chức trong các cơ quan công quyền. Cấu kết xảy ra khi hai bên hợp tác vì lợi ích chung , đặc biệt là truy cập, thao túng và khai thác các tài sản công, hợp đồng, dự án . ✅ 2. Doanh nhân cần cả yibashou và hệ thống cấp dưới Ngay cả khi mua chuộc được bí thư (yibashou), doanh nhân vẫn phải hối lộ cấp dưới của ông ta để hoàn tất các phê chuẩn, thủ tục. Điều này làm tăng chi phí và rủi ro cho doanh nhân, nhưng là “giá phải trả” để tiếp cận mạng quyền lực địa phương. ✅ 3. Doanh nhân đóng vai trò “tổng điều phối” trong mạng cấu kết Họ không bị ràng buộc về chính trị, nên dễ: Tài trợ , tổ chức giao dịch mờ ám. Tạo vỏ bọc, làm trung gian giữa các nhóm quan chức. Đánh tiếng, hứa hẹn, chia phần mềm dẻo . Tài sản riêng cho phép họ chịu chi phí mua chuộc, "massage", tổ chức ăn chơi để “bôi trơn” mạng lưới quyền lực. ✅ 4. Hệ thống cấu kết hoạt động n...
Đọc thêm