TBTH - Tiến trình hình thành cấu kết

 

📆 Tiến trình hình thành cấu kết ở Trung Quốc (1978–2000)

Giai đoạnBối cảnh – Chính sáchYếu tố tạo điều kiện cho cấu kếtDấu hiệu ban đầu của cấu kết
1978–1984🔹 Mở đầu cải cách “khoán” trong nông nghiệp 🔹 Doanh nghiệp nhà nước (DNNN) bắt đầu được trao quyền tự chủ– Xuất hiện không gian tự quyết nhỏ cho lãnh đạo DNNN và địa phương
– Nhà nước vẫn nắm kiểm soát chặt nhưng bắt đầu nới dần		– Quan chức dùng quyền phân bổ vật tư/quota để trục lợi –> "ngầm" bắt đầu cấu kết với người sản xuất, thương lái
1984–1989🔹 Cải cách thành thị 🔹 “Hệ thống trách nhiệm doanh nghiệp” 🔹 Cho phép kinh tế tư nhân nhỏ phát triển– Lãnh đạo DNNN có quyền quyết định lợi nhuận
– Kinh tế tư nhân được thừa nhận, xuất hiện nhu cầu “xin phép”		– Quan chức “mở cửa sau” để thu phí, cấp phép cho cá nhân kinh doanh → quan hệ quan – doanh mờ ám bắt đầu hình thành
1989–1992🔹 Sau Thiên An Môn: chuyển hướng sang “ổn định – tăng trưởng” 🔹 Trao quyền lớn cho địa phương để phục hồi kinh tế– Địa phương nắm quyền đất đai, DNNN địa phương, chính sách thu hút đầu tư
– Trung ương nới giám sát, miễn sao “đạt chỉ tiêu tăng trưởng”		– Cán bộ địa phương “cởi trói” cho doanh nghiệp thân hữu, đổi lại hưởng chia lợi nhuận hoặc vị trí cho người nhà
1992–1997🔹 Đặng Tiểu Bình Nam tuần (1992) → phát động phát triển kinh tế toàn diện 🔹 Bùng nổ tư nhân hóa, cổ phần hóa DNNN nhỏ 🔹 Bất động sản tăng trưởng mạnh– Địa phương và DNNN bắt đầu có thể quyết định chuyển nhượng tài sản công
– Không có hệ thống giám sát đủ mạnh, pháp luật lạc hậu		– Tư bản thân hữu bắt đầu hình thành rõ: quan chức kết hợp với doanh nhân lập công ty, thâu tóm đất, xin dự án, rút tiền từ DNNN cổ phần hóa
1997–2000🔹 Khủng hoảng tài chính châu Á 🔹 Cải cách tài khóa 1994: trung ương lấy lại quyền thu ngân sách, địa phương giữ quyền chi và đất 🔹 Bắt đầu tái cơ cấu DNNN lớn– Mâu thuẫn: trung ương kiểm tiền, địa phương giữ tài sản → địa phương tìm cách khai thác tài sản (đất, DNNN) để kiếm tiền
– Nhiều lãnh đạo DNNN giữ vai trò song trùng: vừa quan chức, vừa kinh doanh		– Cấu kết phát triển thành hệ thống:
+ Cấp trên – cấp dưới cấu kết để chia quyền bổ nhiệm, chia phần dự án
+ Cấp dưới – doanh nhân cấu kết để hưởng lợi từ đất, vốn, chính sách

🧠 Tóm tắt logic hình thành:

  1. Bắt đầu bằng sự nới lỏng kiểm soát và trao quyền tự chủ.

  2. Kinh tế tư nhân cần xin phép → tạo ra nhu cầu cấu kết với quan chức.

  3. Địa phương và DNNN có quyền định đoạt tài sản công nhưng không bị giám sát chặt.

  4. Thiếu thể chế pháp lý, thiếu minh bạch → quan – doanh tự do thỏa thuận.

  5. Thăng tiến trong hệ thống cũng cần “vốn chính trị” → quan chức phải thu hồi vốn bằng cấu kết.

🧨 Hệ quả đến năm 2000:

  • Tư bản thân hữu hình thành rõ rệt ở cấp tỉnh và thành phố lớn.

  • Nhiều vụ tham nhũng bị lộ nhưng vẫn là phần nổi của tảng băng.

  • Hệ thống cấu kết trở thành hệ thống sống còn để duy trì quyền lực – thăng tiến – làm giàu.

Nhận xét

Đăng nhận xét

Bài đăng phổ biến từ blog này

Làm sao một người xuất thân từ chính hệ thống cấu kết lại trong sạch

 Câu hỏi này đụng đến một nghịch lý cốt lõi trong cải cách chống tham nhũng ở hệ thống như Trung Quốc (và cũng có thể áp dụng cho các hệ thống quyền lực phi tập trung khác): 🔁 Làm sao một người xuất thân từ chính hệ thống cấu kết lại có thể đứng trên nó để "làm sạch" và cải cách nó? Hay nói cách khác: Làm sao người ở đỉnh kim tự tháp cấu kết lại không bị chính mạng lưới ấy chi phối hoặc bắt buộc phải thỏa hiệp? Dưới đây là cách nhìn đa chiều để giải đáp: ✅ 1. Một người "sạch" có thể tồn tại nếu hội đủ 3 điều kiện đặc biệt: 🎯 a. Nắm quyền lực tuyệt đối – Có thể “đập bàn” mà không sợ bị lật lại. → Trường hợp Tập Cận Bình là điển hình: ông ta kiểm soát quân đội, an ninh nội bộ, truyền thông – và thay đổi luật để duy trì vị thế số 1 , tạo thế “bất khả xâm phạm”. 🛡️ b. Không phụ thuộc vào cấu trúc lợi ích bên dưới để duy trì quyền lực – Tức là không cần mạng lưới “đồng minh tham nhũng” để làm việc hoặc giữ ghế. 🔥 c. Có động lực cá nhân đặc biệt để phá v...
Đọc thêm

Cải cách quyền tài sản ở TQ & VN

  1. Bản chất không hoàn chỉnh của cải cách quyền tài sản: Hầu hết các cải cách chỉ tách quyền kiểm soát (sử dụng) khỏi quyền sở hữu , nhưng không làm rõ quyền sở hữu thực sự . Điều này dẫn đến một thị trường quyền tài sản không đầy đủ , dễ gây xung đột và mơ hồ pháp lý. ⚠️ 2. Tình trạng xung đột giữa “người sở hữu danh nghĩa” và “người kiểm soát thực tế”: Ở Trung Quốc, có sự xung đột giữa nhà nước (chủ sở hữu danh nghĩa) và các cá nhân hoặc tổ chức đang nắm quyền kiểm soát tài sản . Những người kiểm soát thường không bị ràng buộc quyền lợi với nhà nước , nên dễ dẫn đến lạm quyền, chiếm đoạt, mâu thuẫn lợi ích . 💥 3. Sự phức tạp của hệ thống tài sản trong nền kinh tế thị trường: Trong kinh tế thị trường, nếu quyền tài sản không xác định rõ ràng , thì không thể đảm bảo tính ổn định và minh bạch . Khi quyền sở hữu không được xác định chặt chẽ, hệ thống quản trị doanh nghiệp, thị trường vốn và các tổ chức tài chính sẽ hoạt động thiếu hiệu quả và dễ xảy ra...
Đọc thêm

Cấu kết tay ngoài, tay trong

  ✅ 1. Kiểu cấu kết này gồm hai bên: Tay ngoài : Nhà kinh doanh tư nhân. Tay trong : Nhóm quan chức trong các cơ quan công quyền. Cấu kết xảy ra khi hai bên hợp tác vì lợi ích chung , đặc biệt là truy cập, thao túng và khai thác các tài sản công, hợp đồng, dự án . ✅ 2. Doanh nhân cần cả yibashou và hệ thống cấp dưới Ngay cả khi mua chuộc được bí thư (yibashou), doanh nhân vẫn phải hối lộ cấp dưới của ông ta để hoàn tất các phê chuẩn, thủ tục. Điều này làm tăng chi phí và rủi ro cho doanh nhân, nhưng là “giá phải trả” để tiếp cận mạng quyền lực địa phương. ✅ 3. Doanh nhân đóng vai trò “tổng điều phối” trong mạng cấu kết Họ không bị ràng buộc về chính trị, nên dễ: Tài trợ , tổ chức giao dịch mờ ám. Tạo vỏ bọc, làm trung gian giữa các nhóm quan chức. Đánh tiếng, hứa hẹn, chia phần mềm dẻo . Tài sản riêng cho phép họ chịu chi phí mua chuộc, "massage", tổ chức ăn chơi để “bôi trơn” mạng lưới quyền lực. ✅ 4. Hệ thống cấu kết hoạt động n...
Đọc thêm